Een truffel is een knolvormige zwam.  Zijn sporen groeien onder de grond en worden niet door de wind of regen verspreid, maar door insecten en maden. Truffels zijn de vruchten van de zakjeszwam die ongeveer 25cm onder de grond voorkomt.  Ze worden gevonden in gebieden met eiken, populieren, haagbeuken of hazelnootstruiken. Een paddenstoel vormt geen chlorofyl zoals andere planten, zodat ze aangewezen zijn op andere planten of bomen.  Gelukkig hinderen ze hun gastheer niet, maar gaan er een symbiose mee aan.  De organen van deze symbiose worden mycorrhizen genoemd.

De zwam gebruikt belangrijke organische stoffen van de boom.  Op zijn beurt kan de boom echter gemakkelijker water en voedingstoffen uit de bodem opnemen via de zwamdraden.  De truffel is al van oudsher een mysterieus en intrigerend ingrediënt: hij groeit volledig onder de grond, wat hoogst uitzonderlijk is.  Bovendien is de zwarte kleur van de truffel uiterst ongewoon voor een levende plant.  De truffel is tevens een van de weinige plantensoorten die alleen 's winters tot volledige ontwikkeling komen.